Obserwacja zachowań przedsiębiorców operujących w branży dziecięcej pozwala zauważyć sukcesywne rozszerzanie oferty handlowej oraz rosnącą sprzedaż zabawek i akcesoriów dla dzieci. Na wzrosty w tym sektorze wpływa wiele czynników ekonomicznych oraz społecznych, wśród których istotne znaczenie mają m.in. większa świadomości rodziców w zakresie potrzeb rozwojowych dzieci, moda na określone zabawki, a także duża dostępność zabawek i relatywna przystępność cen zwłaszcza w dystrybucji przez sklepy internetowe. Chcąc wyróżnić produkt na tak zatłoczonym rynku warto rozważyć możliwość certyfikacji.

Produkcja i sprzedaż zabawek staje się coraz bardziej atrakcyjna i przyciąga rzesze potencjalnych inwestorów. Wizja zysku i szybkiego rozwoju biznesu sprawia, że w branży działa coraz więcej przedsiębiorstw. Dodatkową zachętę do inwestowania stanowią dość niskie bariery wejścia na rynek szczególnie w zakresie handlu i dystrybucji, gdzie nie jest konieczna budowa i tworzenie zakładu produkcyjnego, zakup maszyn czy opracowywanie technologii wytwarzania.

Realia rynkowe

Większość polskich podmiotów zajmujących się sprzedażą zabawek nie produkuje ich, a jedynie importuje z krajów azjatyckich, głównie Chin, Wietnamu, Tajlandii, Indii, Pakistanu czy Turcji. Duże zainteresowanie rynkiem zabawek sprawia jednak, że rośnie na nim konkurencja. Wymusza to na firmach konieczność wyróżnienia swojej oferty na tle podmiotów sprzedających podobne lub nawet identyczne wyroby, segmentacji rynku i dostosowania się do indywidulanych preferencji zakupowych konsumentów.

Oferenci do tego zagadnienia podchodzą w dość zróżnicowany sposób. Część firm wyróżnia się innowacyjnym wzornictwem wprowadzanym do swoich wyrobów, inne z kolei zaskakują rozwiązaniami konstrukcyjnymi stosowanymi w zabawkach głównie elektronicznych, jeszcze inne stawiają na niepowtarzalność zastosowań i funkcjonalność osiąganą przez zabawki. Większość działań utrzymywana jest w konwencji strategii zróżnicowania i koncentracji.

Na wybór strategii wiodącej pozycji pod względem kosztów całkowitych mogą pozwolić sobie przeważnie jedynie producenci, którzy jednocześnie zajmują się sprzedażą zabawek w kanałach tradycyjnym i nowoczesnym, zapewniając sobie tym samym możliwość dotarcia to maksymalnej liczby odbiorców. Warto tutaj wspomnieć, że pozycja konkurencyjna rodzimych producentów bywa często osłabiana przez działania importerów, którzy zdecydowanie łatwiej mogą przestawiać się na handel innymi wyrobami i dostosowywać się do aktualnych trendów obserwowanych na rynku.

Certyfikacja dla producenta

Jednym ze sposobów wyróżnienia swojej oferty na tle produktów konkurencji jest oznakowanie zabawek znakami zgodności znanej jednostki certyfikującej. Znak zgodności nadawany jest w procesie certyfikacji i stosowany może być bezpośrednio na etykiecie certyfikowanego wyrobu, jak również we wszelkich materiałach reklamowych, banerach informacyjnych, na stronach internetowych, czy ulotkach promocyjnych.

Proces certyfikacji składa się z kilku zasadniczych etapów i dla większości wyrobów ma podobny przebieg. Podmiot wprowadzający wyrób do obrotu zgłasza się do jednostki certyfikującej z wnioskiem o nadanie certyfikatu na dany wyrób lub grupę wyrobów. Najczęściej aplikacja odbywa się z wykorzystaniem formularza zapytania ofertowego będącego, z formalnego punktu widzenia, jednocześnie wnioskiem o certyfikację.

Formularz zawiera podstawowe dane podmiotu takie jak nazwa i adres, ewentualne oddziały i zakłady produkcyjne, dokładny opis wyrobu, wyszczególnienie ilości typów oraz norm, dyrektyw lub przepisów i standardów, którym podlega rozpatrywany wyrób. Do wniosku dołączana jest także dokumentacja techniczna wyrobu. W kolejnym kroku jednostka certyfikująca dokonuje przeglądu zapytania pod względem formalnym oraz dobiera i ustala standardy służące do oceny zgodności wyrobu. Następnie spośród wyrobów zgłoszonych do certyfikacji wybierane są próbki reprezentatywne, które zostaną przekazane do laboratorium w celu wykonania badań bezpieczeństwa.

Istotą certyfikacji jest fakt, iż na podstawie wyników badań wytypowanych wcześniej kilku reprezentantów możliwa jest certyfikacja całej kolekcji lub typoszeregu wyrobów. Warunkiem koniecznym takiego podejścia, jest jednak wytypowanie modeli do badań z uwzględnieniem podstawowych zasad:

• próbki badawcze posiadają największą ilość funkcji, podzespołów, elementów składowych spośród całej rodziny wyrobów,
• wytypowane próbki stwarzają największe, spośród całego typoszeregu, potencjalne niebezpieczeństwo dla konsumentów lub użytkowników końcowych.

Jeżeli tak wytypowany reprezentant uzyska pozytywny wynik badań laboratoryjnych, wówczas można domniemywać, że wyroby prostsze pod względem budowy, stwarzające potencjalnie mniejsze niebezpieczeństwo są również zgodne z podstawami oceny laboratoryjnej.

Kolejny etap stanowi przygotowanie oferty dla klienta. Po zaakceptowaniu oferty i złożeniu zlecenia rozpoczyna się proces zasadniczy. Wcześniej wytypowane próbki wysyłane są do laboratorium w celu przeprowadzenia badań bezpieczeństwa. Kolejnym krokiem procedury jest wykonanie audytu miejsca produkcji, który polega zasadniczo na zweryfikowaniu warunków techniczno-organizacyjnych w miejscu wytwarzania wyrobów. Istotą audytu jest znalezienie dowodów potwierdzających, że producent posiada możliwości wytwórcze zapewniające produkcję wyrobów o cechach identycznych z typem wyrobu przebadanym w laboratorium. Audytor weryfikuje m.in. procedury w zakresie zarządzania produkcją, dokumentację techniczną, zaplecze techniczne produkcji oraz wyposażenie pomiarowe stosowane do kontroli zasadniczych charakterystyk wyrobów finalnych.

Zarówno po zakończeniu badań laboratoryjnych i jak również po przeprowadzeniu audytu sporządzane są raporty, odpowiednio z badań i z audytu miejsca produkcji. Ekspert w jednostce certyfikującej przystępuje następnie do przeglądu dokumentów zgromadzonych w całym procesie czyli: wniosku o certyfikację, raportów z badań i audytu miejsca produkcji, dokumentacji technicznej oraz podejmuje decyzję certyfikacyjną. W efekcie wystawiany jest certyfikat zgodności z prawem do posługiwania się znakiem zgodności, jeżeli wniosek tego dotyczył.

Schematyczny przebieg procesu certyfikacji wyrobu przedstawiono na rysunku 1.

Znak zgodności nadawany przez Jednostkę Certyfikującą Wyroby TÜV Rheinland przedstawiono na rysunku 2.

Zaprezentowany znak zgodności zawiera niepowtarzalny identyfikator w postaci numeru, który umożliwia zweryfikowanie i potwierdzenie autentyczności certyfikatu w międzynarodowej bazie www.certipedia.com. Znak zgodności TÜV Rheinland zawiera również QR kod, który po zeskanowaniu odsyła bezpośrednio do strony zawierającej podstawowe dane o certyfikowanym podmiocie, wyrobie oraz zastosowanych standardach podczas oceny zgodności. Całość stanowi zatem dodatkową reklamę dla produktu i producenta dostępną w formie elektronicznej zarówno dla użytkowników komputerów jak również urządzeń mobilnych.

Certyfikacja dla dystrybutora

Rozpatrując proces certyfikacji warto też wspomnieć o możliwościach dodatkowych jakie proces niesie dla kooperantów podmiotów posiadających certyfikaty w TÜV Rheinland. Jednostka certyfikująca umożliwia wystawienie dwóch rodzajów dodatkowych certyfikatów, bazujących na certyfikacie głównym. Są to Certyfikat OEM-licence (Original Equipment Manufacturer) oraz Co-licence. Rozpatrując przykład, w którym towar kupowany jest od producenta przez dystrybutora chcącego również wykazać się certyfikatem, powyższe odmiany certyfikatów zapewniają:

OEM – na certyfikacie podane zostaną dane posiadacza licencji, czyli dystrybutora oraz dane producenta, Co – na certyfikacie podane zostaną wyłącznie dane posiadacza licencji, czyli dystrybutora.

Certyfikat kolicencyjny zapewnia zatem dystrybutorowi poufność w kwestii dostawcy, a stosowany jest najczęściej, gdy dystrybutor sprzedaje wyroby pod marką własną stając się tym samym wprowadzającym towar do obrotu.

Korzyści

Podsumowując można stwierdzić, że certyfikacja niesie ze sobą wiele korzyści zarówno dla posiadaczy certyfikatów jak również ich klientów. Pozwala potwierdzić spełnienie określonych prawnie wymagań bezpieczeństwa czyli jednocześnie stanowi główny element oceny zgodności, za którą odpowiedzialny jest podmiot wprowadzający wyrób na rynek.

Realizację zasadniczych działań przekazuje się wówczas jednostce certyfikującej, w gestii producenta pozostaje praktycznie jedynie wystawienie deklaracji zgodności dla wyrobów. Powierzenie certyfikacji zabawek międzynarodowej jednostce certyfikującej gwarantuje, że proces będzie szybki, gdyż takie firmy dysponują wieloma ekspertami technicznymi oraz rozbudowaną siecią laboratoriów badawczych. Działania prowadzone są wówczas kompleksowo w jednej organizacji bez konieczności zlecenia badań na zewnątrz.

Dodatkowym atutem jednostek międzynarodowych jest fakt, iż są one w stanie wystawić certyfikaty z uwzględnieniem odpowiednich podstaw badawczych adekwatnych do wymagań prawnych obowiązujących na różnych rynkach przeznaczenia. Sprawia to, że certyfikaty są rozpoznawalne i cenione na całym świecie przez odbiorców indywidualnych, instytucjonalnych, sieci handlowe i globalnych kupców. Posiadając certyfikat o randze międzynarodowej łatwiej jest także nawiązać kontakty biznesowe i dotrzeć do potencjalnych odbiorców a przede wszystkim udowodnić bezpieczeństwo oferowanego wyrobu.