Wiedza i doświadczenie to elementy konieczne do funkcjonowania na rynku pracy. Biorąc pod uwagę, że umiejętności uzyskane podczas studiów często nie są wystarczające, coraz większą popularnością cieszą się studia podyplomowe. Wpisanie w curriculum vitae ukończenia tego rodzaju studiów jest nie tylko modne, ale jest dla potencjalnego pracodawcy informacją o tym, że stale się dokształcamy, staramy się „być na bieżąco”, a edukacja jest dla nas ważnym aspektem samorozwoju. Pojawia się więc pytanie czym kierować się przy wyborze uczelni i jak ocenić jakość oferowanego kształcenia?

Oferta edukacyjna jest na tyle bogata, a propozycje różnych szkół wyższych tak do siebie podobne, że czasami trudno jest podjąć właściwą decyzję o wyborze konkretnej uczelni i zakresu studiów. Można pogłębiać wiedzę w kierunku, który jest nam już znany z racji np. pracy zawodowej, albo zająć się zupełnie nowym zagadnieniem, które nas interesuje.

Jak wybrać uczelnie?

Zakładamy oczywiście, że nie chodzi wyłącznie o uzyskanie dodatkowego dyplomu do kolekcji, ale o zdobycie faktycznych umiejętności, które będą kolejnym krokiem na zaplanowanej ścieżce kariery.

Wybór jest sprawą indywidualną. Wiele aspektów jest bardzo istotnych, ale na podstawie wyników badań przeprowadzanych regularnie wśród studentów wyższych uczelni, można ustalić, że na plan pierwszy wysuwają się następujące kryteria:

• oferta edukacyjna
• prestiż uczelni i miejsce na listach rankingowych
• opinie absolwentów
• sposób przekazywania wiedzy – łączenie teorii z praktyką
• status uczelni (prywatna czy państwowa)
• baza materialna uczelni i oferta okołoedukacyjna (infrastruktura, praktyki, wymiana międzynarodowa, kluby sportowe, koła zainteresowań)
• jakość kształcenia

Czym jednak jest jakość kształcenia i w jaki sposób ocenić, czy wybrana przez nas uczelnia i kierunek studiów spełni nasze oczekiwania w tym zakresie?

Jak ocenić jakość kształcenia?

Jakość w ujęciu ogólnym to stopień spełnienia naszych wymagań. Definicja opracowana przez United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO), przedstawia jakość kształcenia jako „rodzaj edukacji oferującej wszystkim młodym ludziom oraz pozostałym osobom uczącym się, kompetencje dostosowane do specyficznego kontekstu, w którym żyją i pozwalające im na aktywne uczestnictwo w życiu społecznym”.

Właściwy, wysoki poziom kształcenia pozwala na to, aby zdobywane kwalifikacje, kompetencje i umiejętności były powszechnie uznawane w całej Unii Europejskiej. Jest to priorytetem w działalności edukacyjnej. Ważne są także systematyczne działania związane z utrzymaniem i ciągłym podwyższaniem jakości kształcenia. Duże znaczenie odgrywa tu podział kompetencji i odpowiedzialności oraz opracowane procedury, które zapewniają powtarzalność działań.

W branży edukacyjnej od dawna obecne są standardy jakości, które opisują procedury działania i regulują sposób postępowania. Popularne jest stosowanie wymagań normy ISO 9001, która jest adekwatna dla każdego rodzaju działalności. Uczelnie wyższe wprowadzają także własne, wewnętrzne systemy zapewnienia jakości kształcenia.

System zapewnienia jakości

Nadzór nad procesem kształcenia polega na regularnej ocenie prowadzonych zajęć dydaktycznych, np. poprzez hospitacje, na okresowej ocenie nauczycieli akademickich i ich rozwoju oraz weryfikacji przekazywanej wiedzy i zdobywanych przez studentów umiejętności, jak również ocenie bazy dydaktycznej, która służy tym celom.

System zapewnienia jakości powinien gwarantować przekazywanie wiedzy oraz kształtowanie takich cech i postaw oraz zdobywanie umiejętności, które dadzą słuchaczowi szansę dostosowania się do zmiennych wymagań rynku pracy. Absolwent powinien, przede wszystkim posiadać szeroką wiedzę i umiejętności w zakresie wybranego przez siebie kierunku kształcenia. Ważna jest też zdolność samodzielnego pogłębiania wiedzy w tym zakresie oraz spełnienia oczekiwań pracodawców.

Wdrożony i utrzymywany system zapewnienia jakości kształcenia przekłada się na:

• kreowanie nowych kierunków kształcenia, które będą atrakcyjne dla potencjalnych studentów i będą odzwierciedleniem aktualnych potrzeb rynku pracy
• podejmowanie działań w obszarze wymiany międzynarodowej, które gwarantują zdobywanie nowych doświadczeń
• nowoczesny proces kształcenia (nowe metody badawcze, nowoczesna aparatura).

Ocena poprzez efekty kształcenia

Obecnie na uczelniach wyższych w Polsce obowiązują nowe programy studiów, skorelowane z efektami kształcenia. Zdefiniowane są one dla I i II stopnia studiów stacjonarnych i niestacjonarnych, studiów doktoranckich III stopnia, jak również dla studiów podyplomowych. Kierunki studiów, a co za tym idzie bezpośrednio związane z nimi programy kształcenia, (dotyczy to zarówno uczelni publicznych, jak i niepublicznych) podlegają okresowo merytorycznej ocenie polegającej na weryfikacji:

• kompetencji kadry,
• programów studiów,
• organizacji i prowadzenia zajęć dydaktycznych,
• zaplecza dydaktyczno-naukowego (sale wykładowe, pracownie, laboratoria, biblioteki, stołówki, ośrodki sportowe, akademiki)
• przeprowadzania praktyk studenckich
• działalności kół naukowych
• monitorowania losów absolwenta
• właściwego procesu rekrutacji i przebiegu procesu dyplomowania.

Ocena i monitorowanie efektów kształcenia oraz inicjowanie działań doskonalących w zakresie procesu kształcenia we wszystkich formach i rodzajach nauczania, należy do zadań osób odpowiedzialnych za właściwe funkcjonowanie systemu zapewnienia jakości kształcenia. Zewnętrznej oceny dokonuje Polska Komisja Akredytacyjna, która nadaje uprawnienia do prowadzenia działalności edukacyjnej, na poziomie szkół wyższych i dokonuje oceny jakości kształcenia wszystkich polskich uczelni.

Uczelnie certyfikowane

Oprócz spełnienia obowiązkowych, prawnych wymagań, można wyróżnić się na tle innych szkół wyższych poprzez wdrożenie Systemu Zarządzania Procesem Świadomego Kształcenia. Jego wymagania zostały opisane w Zunifikowanym Standardzie Edukacyjnym EDU 7100, opracowanym i wydanym w 2013 roku. Podstawowym założeniem tego systemu jest realizowanie przez uczelnie wyższe świadomego, a więc dobrze zaplanowanego i celowego procesu kształcenia. Istotne jest także np. eksponowanie tożsamości organizacyjnej, obejmującej w szczególności misję i wizję, system wartości, kodeks etyczny i standardy organizacyjne. To wszystko może w znacznym stopniu przyczynić się do zwiększenia pozycji rynkowej uczelni.

Wdrożenie systemu zarządzania, bez względu na jego rodzaj, a następnie potwierdzenie tego faktu poprzez certyfikację, niesie za sobą wiele korzyści. Oprócz aspektów marketingowych i wyróżnienia na tle konkurencji, kluczowe są tu korzyści dla klientów, którymi są studenci i słuchacze. Certyfikowane uczelnie w szczególny sposób dbają o najwyższą jakość kształcenia, innowacyjność i praktyczną edukację, która będzie się przekładała dla absolwentów na sukcesy w karierze zawodowej, a także aktywnie wspierają ich na rynku pracy. Są to miejsca, w których warto się kształcić i inwestować we własny rozwój.