Konstrukcja posiada oczekiwane parametry użytkowe i jest bezpieczna w eksploatacji jedynie wtedy, gdy jest właściwie wytworzona i spełnia wymagania konstrukcyjne. Kluczowym jest tutaj m.in. zabezpieczenie powierzchni antykorozyjnymi powłokami malarskimi. Ten końcowy etap wytwarzania konstrukcji wymaga nadzoru przez specjalistyczny personel. O tym, jak ważne są kompetencje w ochronie konstrukcji stalowych przed korozją niech świadczy fakt objęcia przez Polskie Centrum Akredytacji (PCA) akredytacją tego obszaru.

ETAPY BUDOWY KONSTRUKCJI

Konstrukcja stalowa na etapie budowy przechodzi przez szereg faz. Już podczas projektowania uwzględnia się wszystkie założenia techniczne, począwszy od funkcjonalności konstrukcji, warunków wytrzymałościowych, aż do bezpieczeństwa eksploatacji.

Po każdym etapie procesu wytwarzania prowadzi się kontrolę – różnego typu pomiary i badania, m.in. NDT. Badania te są zawsze realizowane przed końcowym czyszczeniem konstrukcji i przygotowaniem jej do aplikacji technologii zabezpieczenia antykorozyjnego. Kluczowa jest tu czystość końcowa, którą osiąga się dzięki usunięciu zanieczyszczeń pochodzących z wcześniejszych zabiegów technologicznych, jak również innych pozostałości, chociażby tych po badaniach NDT.

Czystość powierzchni i warunki aplikacji technologii antykorozyjnej muszą być nadzorowane przez wykwalifikowany i doświadczony personel, a proces kontroli realizowany w oparciu o wymagania norm i wytyczne zleceniodawcy konstrukcji.

NAKŁAD PRACY A DŁUGOTRWAŁA I BEZPIECZNA EKSPLOATACJA KONSTRUKCJI

Konstrukcje stalowe wykonane ze stali, która nie jest odporna na korozję powierzchniową najczęściej zabezpiecza się antykorozyjnymi powłokami malarskimi. Konstrukcja posiada oczekiwane parametry użytkowe i jest bezpieczna w eksploatacji jedynie wtedy, gdy jest właściwie wytworzona i spełnia wymagania konstrukcyjne. Wszelkie zaniedbania w wykonaniu antykorozyjnych powłok malarskich prowadzą do daleko idących konsekwencji. Brak staranności w przygotowaniu podłoża oraz aplikacji i kontroli technologii nanoszenia powłok malarskich skutkują utratą gwarantowanego okresu żywotności konstrukcji, zagrożeniem korozyjnym, niebezpieczeństwem w trakcie eksploatacji, ryzykiem wysokich kar i kosztów dla wytwórcy z tytułu niedotrzymania gwarancji konstrukcji. Szkody korozyjne konstrukcji stalowych, konieczność napraw powłok, przyspieszonych remontów konstrukcji w skali kraju mogą z kolei sięgać niebagatelnych kosztów, nawet kilkunastu miliardów złotych w stosunku rocznym. Istotnym problemem jest również brak świadomości potrzeby profesjonalnej kadry technologów, inspektorów na etapach kontroli przygotowania podłoża, warunków nanoszenia i gotowej powłoki malarskiej.

Nie wystarczy więc zaprojektować i zbadać konstrukcję. Jedynie wykonanie prawidłowej antykorozyjnej powłoki malarskiej zapobiega utracie jej funkcjonalności i tym samym nie stwarza zagrożenia dla ludzi i środowiska.

PODSTAWA TO KOMPETENCJE

Specjaliści w zakresie antykorozyjnych powłok malarskich mieli do tej pory nieliczne możliwości poszerzania wiedzy i potwierdzenia swoich kompetencji poprzez certyfikację. Norma pochodząca z rynku norweskiego – NS 476 Paints and coatings. Approval and certification of treatment inspectors – stopniuje do trzech poziomów kwalifikacje i podaje warunki uzyskania certyfikacji dla inspektora antykorozyjnych powłok malarskich. Nie jest ona jednak właściwie zharmonizowana z podstawową normą EN ISO/IEC 17024 dotyczącą wymagań dla jednostek certyfikujących osoby, co stanowi istotne zubożenie uniwersalności tamtejszych, aczkolwiek merytorycznie cennych, regulacji. Ograniczeniami takiego rozwiązania są lokalność (przepis w niektórych miejscach ograniczony tylko i wyłącznie do rynku norweskiego) i brak odniesienia do dobrych praktyk branżowych, które związane są z takimi międzynarodowymi przepisami jak EN ISO 12944-7 Farby i lakiery – Ochrona przed korozją konstrukcji stalowych za pomocą ochronnych systemów malarskich. Wykonywanie i nadzór prac malarskich, czy chociażby EN 1090 Wykonanie konstrukcji stalowych i aluminiowych.

Rozwiązaniem są akredytowane przez PCA w październiku br. programy certyfikacji jednostki certyfikującej osoby TÜV Rheinland Polska: MS-0020032 – certyfikacja inspektora antykorozyjnych powłok malarskich i MS-0020033 – certyfikacja kontrolera jakości antykorozyjnych powłok malarskich. Jednostka dostrzegła potrzebę bezstronnego potwierdzania kompetencji i certyfikacji specjalistów z obszaru antykorozji z zakresu niezbędnych, przywołanych powyżej norm branżowych.

CERTYFIKAT INSPEKTORA LUB KONTROLERA

Niezależne programy certyfikacji inspektora oraz kontrolera, w zależności od wyboru danego programu, gwarantują uzyskanie m.in. następujących kompetencji:

• prowadzenia nadzoru nad pracami personelu antykorozyjnego,
• oceny i odbioru powierzchni przygotowanych do naniesienia powłok malarskich,
• sprawdzania warunków klimatycznych,
• oceny wizualnej, przyczepności, pomiaru grubości wykonanej powłoki,
• tworzenia raportów z przeprowadzonych badań wg określnych norm i specyfikacji.

Kandydat do certyfikacji obowiązkowo przygotowuje się do egzaminu, nabywa umiejętności praktyczne, uczestnicząc w specjalistycznym szkoleniu w odpowiedniej jednostce szkoleniowej, realizując ściśle określoną tematykę szkolenia zawartą w danym programie certyfikacji. Moduły szkoleniowe w programie certyfikacji kontrolera antykorozyjnych powłok malarskich zawierają się w łącznym czasie 30 godzin zajęć teoretycznych i praktycznych, a inspektora 52 godzin.

Egzamin kwalifikacyjny składa się z części teoretycznej oraz praktycznej, w której kandydat ma do wykonania dokładnie sprecyzowane zadania praktyczne – pomiary, ocenę wyników, wykonanie raportu. Elementami oceny w procesie certyfikacji kandydata są wniosek certyfikacyjny złożony przed egzaminem, wynik egzaminu oraz udokumentowane doświadczenie. Pozytywnie zakończony proces kończy się wystawieniem certyfikatu kompetencji na okres 5 lat, z możliwością wnioskowania o ponowną certyfikację przed upływem tego okresu.

W przypadku inspektora, w zależności od posiadanego doświadczenia, kandydat może ubiegać się o 1., 2., lub 3. poziom kwalifikacji.

GWARANCJA POD KONTROLĄ

W procesie nadzoru nad technologią wykonania antykorozyjnych powłok malarskich powstał wyraźny dysonans – pomiędzy dużymi oczekiwaniami klienta co do jakości, gwarancji na długą żywotność powłoki, a kompetencjami osób odpowiedzialnych za dobór systemu malarskiego i nadzór nad jego właściwą aplikacją. Te dwa nurty powinny być zbieżne. Praktyka pokazuje jednak duże braki w kompetencjach personelu. Dlatego warto zainwestować w specjalistów, niezależną certyfikację i potwierdzenie kompetencji. Zagwarantować, że wymagany okres trwałości powłoki malarskiej na konstrukcji stalowej jest pod kontrolą i zostanie osiągnięty.