ABB jest uznawana za jedną z najbardziej innowacyjnych firm w branży energetycznej i automatyce. Urządzenia produkowane przez ABB znajdziemy na wszystkich etapach procesu dostarczania energii, od jej wytwarzania, przesyłu po dystrybucję. Strategia biznesowa ABB oparta jest na założeniach zrównoważonego rozwoju. O tym co to oznacza w praktyce w relacjach z dostawcami rozmawiamy z Andrzejem Stawskim, Kierownikiem ds. Zrównoważonego Rozwoju w Europie w Departamencie Zarządzania Łańcuchem Dostaw ABB.

Proszę powiedzieć czym dla ABB jest idea zrównoważonego rozwoju i jak przekłada się ona na strategię działania firmy?

Mówiąc ogólnie, idea zrównoważonego rozwoju to dla ABB połączenie biznesu opierającego się na zdrowych zasadach z pewnymi ściśle określonymi wymogami w zakresie BHP, ochrony środowiska, czy też aspektów społecznych. Te z kolei znajdują swoje odzwierciedlenie w zapisach strategii firmy i dotyczą zarówno naszej własnej działalności, jak i współpracy z podmiotami zewnętrznymi, także kryteriów wyboru dostawców oraz zasad, jakimi powinni się kierować. Stąd m.in. Kodeks Postępowania Dostawców ABB – Supplier Code of Conduct – czyli zbiór wymagań Grupy ABB wobec dostawców i ich zachowań, które są przez nas pożądane, m.in. w zakresie etyki w biznesie, która z kolei bezpośrednio wiąże się z ideą zrównoważonego rozwoju. Każdy, kto chciałby zostać naszym dostawcą, musi działać zgodnie z tym kodeksem.

W jaki sposób weryfikują Państwo, czy dostawca rzeczywiście postępuje zgodnie z tym kodeksem i na przykład nie zatruwa środowiska, a to co zadeklarował, jest zgodne ze stanem faktycznym?

Zaczynamy od kwalifikacji wstępnej, wykonywanej przez wyspecjalizowaną firmę współpracującą z ABB na całym świecie. Na tym etapie pytamy dostawcę m.in., czy w jego zakładzie pracy miały miejsce jakieś wypadki, kontrola PIP lub inspektoratu ochrony środowiska, czy nałożono na niego jakieś kary. Skupiamy się na zagadnieniach BHP, środowiskowych oraz społecznych. Prawdziwość tych informacji ostatecznie weryfikuje dział zarządzania łańcuchem dostaw, na kolejnym etapie kwalifikacji dostawcy. Przeprowadzamy coroczne oceny dostawców z punktu widzenia standardów ABB i wymogów Zintegrowanego Systemu Zarządzania, w kilku obszarach, m.in. również w obszarze zrównoważonego rozwoju. Każdego roku przygotowywany jest plan audytów u naszych dostawców, które przeprowadza dział zapewnienia jakości wraz z działem zakupów. Są też przypadki, gdy wniosek o przeprowadzenie audytu składają nasi pracownicy z działu handlowego, bo zauważyli, że coś jest nie tak i należałoby się przyjrzeć niektórym procesom wdrożonym u dostawcy. Wtedy przeprowadzamy audyt własnymi siłami lub przy pomocy zewnętrznych firm. Odległość nie ma znaczenia. Jeśli dostawcą ABB jest firma z Indii, przeprowadzamy audyt i weryfikację na miejscu w Indiach.

W rozmowach o odpowiedzialnym biznesie i zrównoważonym rozwoju stosunkowo rzadko mówi się o relacjach firmy z dostawcami. W przypadku ABB jest inaczej. W jaki konkretnie sposób pomagają Państwo w osiągnieciu celów zrównoważonego rozwoju nie tylko klientom, ale i dostawcom?

Wspomniałem już o kodeksie postępowania dla dostawców. Oprócz tego, we wstępnym etapie potencjalny dostawca otrzymuje od nas pakiet informacji, czego oczekujemy my i czego wymagają przepisy prawa w kraju dostawcy. Mówimy tu o takich informacjach, jak surowce, których ABB nie może wykorzystywać w swoich produktach, lista substancji, które ograniczamy ze względów środowiskowych, czy też minerałów, których nie importujemy.

W kolejnych etapach wspieramy naszych dostawców m.in. przy optymalizacji produktów, co może ograniczyć koszty i negatywny wpływ na środowisko. Staramy się także być bliżej dostawców poprzez szkolenia, czy wizyty w ich zakładach produkcyjnych, gdzie eksperci z poszczególnych dziedzin, zarówno wewnętrzni, jak i zewnętrzni, wskazują obszary, które należy udoskonalić.

W ramach dotychczasowej działalności propagującej ideę zrównoważonego rozwoju, przeszkolonych zostało 600 dostawców ABB na całym świecie. To nie jest jednak tak, że prowadzimy dostawcę za rękę od początku do końca. Dużo zależy od jego własnego zaangażowania. My, jako ABB pomagamy mu spełnić nasze wymogi, aby być w zgodzie z ideą zrównoważonego rozwoju.

Dlaczego jest to dla Państwa ważne, żeby dostawcy spełniali również inne niż tylko jakościowe kryteria?

Bardzo często na jednej szali stawia się jakość lub cenę, a na drugiej zrównoważony rozwój, traktując te elementy niezależnie. A jedno nie musi przecież wykluczać drugiego. Można dbać o jakość i cenę, stosując przy tym rozwiązania, które są zgodne ze zrównoważonym rozwojem. Pracownicy muszą być odpowiednio zmotywowani, aby dobrze wykonywać swoją pracę i dbać o jakość, pracować w bezpiecznych warunkach, ponieważ wypadki mogą prowadzić nie tylko do uszczerbku na zdrowiu, ale i do przestojów w produkcji. Dostawca nie może przymykać oczu na to, że surowce, z których korzysta mogą przyczyniać się do rozwoju konfliktów na świecie – mam tu na myśli głównie Demokratyczną Republikę Konga i kraje ościenne. Co z tego, że w ten sposób obniża cenę swojego wyrobu, skoro dla nas produkt wykorzystujący element wyprodukowany przez takiego dostawcę jest „niesprzedawalny”. Jakość, czy też cena i zrównoważony rozwój są więc ze sobą ściśle powiązane.

A jeśli pokusa jest naprawdę duża? Na przykład jeśli dostawca nie przestrzega przepisów BHP, ale za to oferuje produkt kilkadziesiąt procent tańszy niż inni, a równie dobry jakościowo?

To tylko pozorna oszczędność. ABB poszukując swoich partnerów biznesowych myśli o długofalowej współpracy. A polityka oszczędności bez względu na aspekty środowiskowe, BHP, czy społeczne jest bardzo krótkowzroczna. Co z tego, że dzisiaj kupimy produkt o 40 procent tańszy, skoro jutro pracownicy dostawcy rozpoczną strajk albo prokurator zaplombuje kluczową dla produkcji maszynę, ponieważ doszło do ciężkiego wypadku przez brak szacunku dla BHP? Dostawca rozłoży ręce, a my zostaniemy bez niezbędnych dla nas komponentów. Ryzykujemy utratę dobrego imienia u naszego odbiorcy, a zapewnei kary finansowe z powodu braku realizacji zamówienia w terminie. Nie zawsze taniej oznacza rzeczywiście taniej, dlatego na proces doboru, weryfikacji i oceny dostawców musimy patrzeć w kontekście zrównoważonego rozwoju.

W jaki sposób powiązali Państwo wymagania dotyczące zrównoważonego rozwoju z wymaganiami istniejącego Zintegrowanego Systemu Zarządzania opartego na normach jakościowych, środowiskowych i BHP?

Wykorzystaliśmy do tego nasz program SSDP (Supplier Sustainability Development Program), który przybrał formę listy kontrolnej. SSDP ma pokazać w spójny sposób wymagania Zintegrowanego Systemu Zarządzania, wymagania ABB oraz wymogi prawne kraju, w którym zlokalizowany jest zakład wytwarzający na nasze potrzeby. Oczywiście może się zdarzyć tak, że ABB wymaga czegoś, co nie jest wymogiem legislacyjnym w danym kraju, np. oczekujemy, że dostawca zapewni rejestrację godzin rozpoczęcia i zakończenia pracy swoich pracowników. Program SSDP składa się z kilku kluczowych etapów. Pierwszym jest szkolenie – szkolimy dostawcę oraz pracowników ABB w kraju dostawcy. Drugi etap to audyt u dostawcy, sprawdzający m.in. dokumentację oraz realizację wytycznych. Trzeci etap to wdrożenie działań – dostawca nie zostaje pozostawiony sam sobie z wymaganiami, jeżeli ma pytania i nie wie jak przeprowadzić proces zmian, organizujemy mu spotkanie ze specjalistyczną firmą, działającą w danym kraju. Ostatnim etapem jest wspólna weryfikacja, czy wszystkie działania zostały podjęte. SSDP to nie tylko stawianie wymogów, ale także aktywne uczestnictwo w przygotowywaniu planów rozwoju dostawców, dzielenie się dobrą praktyką, wiedzą oraz doświadczeniem. Prowadzi to do usprawnień tu i teraz, ale i minimalizuje ryzyko w przyszłości.

Jaką rolę w łańcuchu dostaw ABB pełnią eksperci TÜV Rheinland Polska?

Stanowią dla nas cenne wsparcie merytoryczne. Doświadczenie, które zdobyli przy certyfikacji standardów ISO 14001, OHSAS 18001, SA 8000 i innych, poparte dobrą praktyką audytorską, pozwoliło na sprawne przeprowadzenie wizyt u dostawców ABB, dzięki czemu dokładnie zdiagnozowaliśmy obszary do dalszego rozwoju. Posiadają specjalistyczną wiedzę, która pozwala gromadzić obiektywne dowody i rzetelnie ocenić obszar, który nas interesuje, nie naruszając przy tym tajemnicy handlowej, ani dóbr osobowych pracowników, czy pracodawcy. Zadanie postawione przed ekspertami TÜV Rheinland Polska, to także pomoc w zrozumieniu wymogów i zawiłości prawnych, stojących przed dostawcą, który chce spełnić wymagania ABB w zakresie BHP, ochrony środowiska oraz aspektów społecznych.