Opakowanie odgrywa istotną rolę w pozycjonowaniu produktów. Jego wygląd zewnętrzny jest jednym z głównych czynników wpływających na postrzeganie produktu oraz pozwala na prowadzenie skutecznych działań marketingowych. Nie można jednak zapominać o jakości opakowań i ich wpływie na bezpieczeństwo pakowanego produktu, a także ich właściwościach użytkowych i informacyjnych.

Opakowania są nieodłącznie związane z produktem, pełnią funkcję tzw.„niemego sprzedawcy”. Odgrywają niebagatelną rolę w kreowaniu wizerunku producenta, a także w budowaniu opinii o marce i jej produktach. Nieodpowiednie opakowanie może uczynić z wyrobu produkt niedostatecznie dostosowany do aktualnych warunków społecznych i rynkowych.

Funkcje opakowania

Niezwykle istotną funkcją materiałów opakowaniowych jest zapewnienie ochrony produktowi na wszystkich etapach: począwszy od wytwarzania, poprzez transport, magazynowanie i dalszą dystrybucję, aż do momentu znalezienia się w rękach konsumenta i cały okres trwałości produktu podczas jego użytkowania. Opakowania mają być bezpieczne dla produktu, pozwalając na zachowanie jego właściwości. Powinny być funkcjonalne, higieniczne i proste w obsłudze, a dodatkowo powinny mieść estetyczny wygląd. Ważna jest również funkcja informacyjna. Powyższe właściwości mają istotne znaczenie dla konsumenta. Spełnienie powyższych wymagań nie jest proste z uwagi na różnorodność pakowanych produktów. Rynek wymusza na branży opakowaniowej dynamiczny rozwój. Istotny wpływ na kierunki rozwoju branży wywierają regulacje prawne dotyczące m.in. zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów, a także wpływu na środowisko naturalne. Powyższe czynniki oddziałują na łańcuch dostaw opakowań, w którym opakowania tworzą wartość dodaną dla wszystkich pakowanych produktów, jak chociażby możliwość poddawania ich recyklingowi, czy biodegradowalność.

Przede wszystkim ochrona produktu

Głównym celem opakowań dla kosmetyków jest ochrona produktu przed czynnikami zewnętrznymi. Właściwy rodzaj opakowania może pomóc utrzymać wyrób gotowy w pożądanym stanie przez cały okres jego deklarowanej trwałości. Opakowanie musi być również zaprojektowane w taki sposób, by wytrzymać warunki w trakcie ich transportu i przechowywania. Dbałość o bezpieczeństwo użytkowników nakazuje również unikanie sytuacji, w których zapakowany produkt mógłby zostać zanieczyszczony przez składniki pochodzące z opakowania. Dlatego tak istotna jest świadomość odnośnie właściwości materiałów, z których wykonano opakowanie, będące w bezpośrednim kontakcie z produktem. Aby móc ocenić potencjalne ryzyko niezbędna jest wiedza w zakresie:

• składu materiału, z którego wykonano opakowanie, w tym substancji technicznych pełniących funkcje dodatków,
• zanieczyszczeń, których uniknięcie jest niemożliwe ze względów technicznych,
• możliwej migracji substancji szkodliwych z materiału opakowaniowego do produktu.

Zjawisko przenoszenia składników na zapakowany produkt, jako działanie niepożądane może powstawać na przykład przez:

• migrację z powodu kontaktu w stosie lub roli tzn. przechodzenie niewidocznych substancji z zadrukowanej strony podłoża na niezadrukowaną, a stamtąd na produkt
• przenikanie substancji z zadrukowanej strony przez podłoże drukowe do produktu
• przenoszenie lotnych substancji wewnątrz zamkniętego opakowania.

Dlatego, wszystkie podłoża drukowe, farby i lakiery używane do zadruku nie powinny zawierać substancji, które mogłyby przenikać przez opakowanie do jego wnętrza, w ilościach wyższych niż dopuszczają to normy. Wskazane jest zatem okresowe badanie migracji oraz sensoryki. Warto też pamiętać, że transport i magazynowanie wyrobów gotowych ma wpływ na ich parametry.

Wymaganie biodegradowalności

Istotą tematu jest fakt, iż opakowanie powinno być chemicznie obojętne. Niezależnie od miejsca oraz warunków w których produkt będzie eksponowany i użytkowany, konsument oczekuje, że pozostanie on w niezmienionym składzie. Wybór odpowiedniego rodzaju tworzywa sztucznego może zapewnić odpowiednią elastyczność przy jednoczesnym zachowaniu jego trwałości.

Zgodnie z obowiązującymi wytycznymi opakowania powinny być produkowane w sposób pozwalający na recykling określonego procentu masy materiału, z którego opakowanie zostało wykonane. Powinno posiadać zdolność do biodegradacji, niestanowiącej przeszkody w ich selektywnym zbieraniu, jak również posiadać zdolność rozkładu fizycznego, chemicznego, termicznego i biologicznego, zapewniającą ostateczny rozkład otrzymanego kompostu na dwutlenek węgla, biomasę i wodę.

Opakowania z materiałów biodegradowalnych czy surowców pochodzenia naturalnego zyskują coraz bardziej na znaczeniu. Ich stosowanie wykorzystywane jest w coraz większej mierze do kreowania wizerunku marki. Tendencja ta jest dość silna, szczególnie na rynkach zachodnich. Nabrała ona rozpędu po przeprowadzonych badaniach na temat szkodliwego działania opakowań plastikowych na środowisko. Opakowania biodegradowalne pozwalają zachować wszystkie pożądane cechy opakowań z tworzyw sztucznych, a ponadto są w pełni biodegradowalne i mogą być kompostowane wraz z odpadami organicznymi, a także nie uwalniają szkodliwych substancji dla środowiska.

Klienci oczekują funkcjonalności

Klienci oczekują opakowań, które łatwo jest zamknąć i otworzyć, a także można użyć w innym celu po zużyciu ich zawartości, czyli ich walory estetyczne pozwalają na to, że klienci chętnie eksponują zakupione produkty, np. w kuchni czy łazience. Kolejnym niezwykle istotnym czynnikiem jest trwałość opakowania pozwalająca na bezpieczne doniesienie zakupionego produktu ze sklepu do domu, a także podczas całego okresu użytkowania, bez jego uszkodzenia. Klienci zwracają również uwagę na możliwość pełnego wykorzystania zakupionego produktu.

Klient potrzebuje jasno sprecyzowanych informacji, takich jak charakterystyka produktu, jego zastosowanie i sposób użytkowania. Treść etykiety nie powinna wprowadzać konsumenta w błąd, powinna natomiast pomóc w podjęciu decyzji zakupowej.

Trendy w opakowalnictwie

W ostatnich latach zauważalny jest wzrost zainteresowania opakowaniami aktywnymii inteligentnymi. Prowadzone są badania w zakresie stosowania konserwantów, substancji przeciwdrobnoustrojowych i przeciwutleniaczy wydzielanych z materiału opakowaniowego. Głównym zadaniem opakowań aktywnych jest opóźnienie rozwoju mikroorganizmów oraz przedłużenie trwałości zapakowanego produktu, co obecnie odnośni się głównie do żywności, ale również zaczyna mieć zastosowanie w opakowaniach przeznaczonych do produktów kosmetycznych. Natomiast opakowania inteligentne mają na celu monitorowanie i informowanie klienta o stanie zapakowanego produktu.

Połączenie wyżej wymienionych czynników może pomóc ocenić wymagania stawiane opakowaniom w aspekcie wymagań formalnych, jakościowych, środowiskowych, a także marketingowych mających ostatecznie wpływ na sprostanie oczekiwaniom konsumentów.