Dopuszczenia międzynarodowe w przemyśle
Globalizacja i otwartość rynków międzynarodowych umożliwiają firmom o różnym profilu działalności swobodne zlecanie, pozyskiwanie i dostarczanie wielu usług. Tak szerokie możliwości ekspansji
w Europie, czy nawet świecie możliwe są tylko dzięki posiadaniu odpowiednich kwalifikacji, kompetencji oraz wiedzy z zakresu obowiązujących tam wymagań.
W krajach Unii Europejskiej celem zharmonizowania wymagań i zasad wprowadzenia wyrobów na rynek europejski są opracowane przez odpowiednie komisje dyrektywy europejskie. Głównym organem decyzyjnym
w Unii Europejskiej jest Rada Unii Europejskiej, która, zgodnie z tekstem traktatu o jej funkcjonowaniu, pełni funkcje prawodawcze i budżetowe. We współpracy z Parlamentem Europejskim wydaje akty prawnie wiążące (rozporządzenia, dyrektywy, decyzje) w toku procedur legislacyjnych.
Dopuszczenia na przykładzie wybranych dyrektyw
Realizując usługę w zakresie spełnienia wymagań danej dyrektywy na wyroby, np. dyrektywy ciśnieniowej 2014/68/EU, Rozporządzenia EU 305/2011, można nakładać odpowiednie znaki potwierdzające zgodność,
np. CE. Wyroby oznakowane tym znakiem mogą swobodnie przepływać na rynku wewnętrznym.
W zależności od wymagań i norm odniesienia do oceny zgodności i potwierdzania spełnienia wymagań delegowane są odpowiednie jednostki notyfikowane lub jednostki trzeciej strony. Wytwórca o danym profilu działalności nawiązuje współpracę z jednostką w obszarze oceny zgodności. Na podstawie uzyskanego certyfikatu, przy spełnieniu odpowiednich wymagań, firma może rozszerzyć swój rynek zbytu na wszystkie kraje Unii Europejskiej.
W zależności od wymagań i norm odniesienia do oceny zgodności i potwierdzania spełnienia wymagań delegowane są odpowiednie jednostki notyfikowane lub jednostki trzeciej strony. Wytwórca o danym profilu działalności nawiązuje współpracę z jednostką w obszarze oceny zgodności.
Na podstawie uzyskanego certyfikatu, przy spełnieniu odpowiednich wymagań, firma może rozszerzyć swój rynek zbytu na wszystkie kraje Unii Europejskiej.
Przykładem mogą być wyroby budowlane w postaci konstrukcyjnych wyrobów metalowych i wyrobów pomocniczych. Aby wytwórca konstrukcji stalowych wprowadził swój wyrób na rynek europejski, np. Niemcy, musi wprowadzić w swojej wytwórni Zakładową Kontrolę Produkcji i poddać się ocenie przez jednostkę notyfikowaną.
Notyfikowana jednostka certyfikująca kontrolę produkcji wydaje certyfikat zgodności zakładowej kontroli produkcji na podstawie wstępnej inspekcji zakładu produkcyjnego i zakładowej kontroli produkcji oraz stałego jej nadzoru, oceny i ewaluacji. Po spełnieniu wymagań firma wprowadzająca na rynek wyrób budowlany oznakowuje
go znakiem CE i deklaruje właściwości użytkowe.
Notyfikowana jednostka certyfikująca kontrolę produkcji wydaje certyfikat zgodności zakładowej kontroli produkcji na podstawie wstępnej inspekcji zakładu produkcyjnego i zakładowej kontroli produkcji oraz stałego jej nadzoru, oceny i ewaluacji. Po spełnieniu wymagań firma wprowadzająca na rynek wyrób budowlany oznakowuje go znakiem CE i deklaruje właściwości użytkowe.
Tak oznakowane wyroby spełniają wymagania Rozporządzenia PE 305/2011 i mogą być zastosowane
we wszystkich krajach UE. Warto zauważyć, że niektóre kraje europejskie mają swoje wewnętrzne wymagania, wtedy należy odwołać się do odpowiednich Punktów Kontaktowych wyznaczonych w każdym kraju UE (rozporządzenie 305/2011, artykuł 10 „Punkty kontaktowe ds. wyrobów budowlanych”).
Podobnie sytuacja przedstawia się w przypadku wprowadzania urządzenia ciśnieniowego na rynek europejski, kiedy należy odnieść się do dyrektywy ciśnieniowej. Klient wytwarza urządzenie ciśnieniowe zgodnie z odpowiednim modułem i poddaje ocenie zgodności przez jednostkę notyfikowaną. Przy spełnieniu wymagań jednostka lub sam producent nadaje znak CE
i deklarację zgodności.
W przypadku wytwarzania urządzeń ciśnieniowych
i eksportowania ich do krajów, w których obowiązują regulacje amerykańskie, należy spełnić wymagania przepisów ASME. Oznacza to, że firma musi poddać się certyfikacji, której proces jest wspierany
i nadzorowany przez inspektorów działających z ramienia stowarzyszenia ASME.
Usługi strony drugiej
Obszar regulowany prawem krajowym i europejskim odnosi się również do usług dobrowolnych, zlecanych przez producentów – tzw. usług strony drugiej. Zalicza się do nich expediting, inspekcje przedwysyłkowe, nadzory inwestorskie, ocenę dostawców oraz inspekcje QA/QC, a ich wspólnym celem jest potwierdzenie jakości zamawianego produktu poprzez wspieranie procesu łańcucha dostaw.
Producenci często nie dysponują wystarczającą ilością zasobów do wykonania określonej pracy, stąd konieczność zlecania jej na zewnątrz. W przypadku projektów międzynarodowych, tylko jednostki o ogólnoświatowym zasięgu mogą wykonać pracę bez organizowania kosztownych i długotrwałych wypraw.
Producenci często nie dysponują wystarczającą ilością zasobów do wykonania określonej pracy, stąd konieczność zlecania jej na zewnątrz. W przypadku projektów międzynarodowych, tylko jednostki o ogólnoświatowym zasięgu mogą wykonać pracę bez organizowania kosztownych i długotrwałych wypraw.
Wśród korzyści takiej obsługi wymienia się również otrzymywanie bezstronnych informacji na temat zaawansowania i przebiegu realizacji zamówienia producenta, pewność, że usługa zostanie przeprowadzona przez inspektora z odpowiednim doświadczeniem, pracę według dokładnego harmonogramu inspekcji z udziałem wykwalifikowanych inspektorów (wzrasta wydajność działu wykonawcy zapewniającego dostawy na budowę).
Świadomość obowiązujących uregulowań
Swobodne zlecanie, pozyskiwanie i dostarczanie usług poza granicami kraju niesie za sobą konieczność znajomości obowiązujących wymagań. W zakresie ASME warto mieć na uwadze wdrożenie wymagań systemu kontroli jakości, certyfikację firmy (producenci urządzeń, laboratoria) na zgodność z przepisami, odbiory urządzeń ciśnieniowych (ze stemplem), odbiory urządzeń ciśnieniowych (bez stempla/na zgodność z PED 2014/68/EU), sprawdzanie projektów urządzeń, odbiory materiałów wg ASME/ASTM i innych specyfikacji amerykańskich, szkolenia/konsultacje z zakresu przepisów ASME.
Decydując się na współpracę z jednostką notyfikowaną lub jednostką trzeciej strony, warto uzyskać potwierdzenie, czy aby na pewno spełnia te wymagania.
Producenci mogą być z kolei dopuszczani do oznaczania znakiem CE wytwarzanych urządzeń ciśnieniowych, w tym kotłów energetycznych, zbiorników ciśnieniowych i rurociągów na zgodność z wymaganiami Dyrektywy 2014/68/EU (wszystkie moduły oceny zgodności i przepisy wykonawcze), oznaczania znakiem CE wytwarzanych wyrobów walcowanych ze stali konstrukcyjnej na zgodność z wymaganiami Rozporządzenia 305/2011, oznaczenia znakiem π wytwarzanych transportowych urządzeń ciśnieniowych na zgodność z wymaganiami Dyrektywy 2010/35/UE, wytwarzania konstrukcji stalowych na rynek niemiecki wg normy EN 1090, wytwarzania materiałów hutniczych wg Dyrektywy 2014/68/EU i przepisów AD 2000-Merkblatt W0, materiałów dodatkowych do spawania wg VdTÜV 1153 i EN 14532 oraz przepisów DB (koleje niemieckie), dopuszczania technologii spawania wg EN ISO 15614, ASME Code Section IX, AD 2000-Merblatt HP 2/1 i do przenoszenia oznaczeń materiałowych.
W zakresie odbiorów urządzeń warto zwrócić uwagę na odbiory urządzeń ciśnieniowych i potwierdzenie znakiem CE zgodności z wymaganiami Dyrektywy 2014/68/EU, EN 12952 (kotły wodnorurowe i urządzenia pomocnicze), EN 12963 (kotły płomienicowo płomieniówkowe), EN 13445 (zbiorniki ciśnieniowe), EN 13480 (rurociągi), AD 2000-Merkblatt, WUDT-UC, TRD, ASME-Code Section I (kotły energetyczne), ASME-Code Section IV (kotły grzewcze), ASME-Code Section VIII (zbiorniki ciśnieniowe), ASME B31.1/B31.3 (rurociągi), odbiory transportowych zbiorników ciśnieniowych i ich elementów i potwierdzenie znakiem zgodności z wymaganiami Dyrektywy 99/36/WE, odbiory zbiorników ciśnieniowych wg przepisów ADR/RID.
Decydując się na współpracę z jednostką notyfikowaną lub jednostką trzeciej strony, warto uzyskać potwierdzenie, czy aby na pewno spełnia te wymagania. Potwierdzenie notyfikacji można znaleźć na stronie internetowej NANDO (New Approach Notified and Designated Organization).
Wojciech Szcześniak – Specjalista ds. Koordynacji Projektów TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. Absolwent Wydziału Mechanicznego Technologicznego Politechniki Śląskiej w Gliwicach na kierunku Zarządzanie i Inżynieria Produkcji o specjalności Spawalnictwo, Projektowanie i eksploatacja maszyn oraz Zarządzanie produkcją. Ukończył również studia podyplomowe na Politechnice Wrocławskiej o kierunku Procesy spajania, projektowanie i wytwarzanie struktur spawanych, przygotowujące do zdania egzaminu na tytuł Międzynarodowego Inżyniera Spawalnika (IWE). W TÜV Rheinland Polska odpowiedzialny za koordynowanie projektów, inspekcje QA/QC, expediting, inspekcje przedwysyłkowe, jest inspektorem na nadzorach inwestorskich. |
---|