Wraz z postępem globalizacji na znaczeniu zyskują ponadnarodowe korporacje i rozproszone geograficznie procesy produkcyjne i usługowe. Regionalna specjalizacja, produkcja pod konkretną specyfikację, dostawy na czas, optymalizacja procesów, możliwość monitorowania jakości wyrobu na każdym etapie produkcji – przyczyniają się do zmniejszenia kosztów produkcji, ale jednocześnie stawiają nas w obliczu nowych problemów.

Jak można stwierdzić na podstawie raportów organizacji strażniczych nierzadko kraje „najlepsze do robienia biznesu” nie są krajami „najlepszymi do pracy”. Niższe podatki lub mniej restrykcyjne prawo, które mogą stanowić zachętę do rozwoju przedsiębiorczości nieraz przekładają się na mniejsze bezpieczeństwo socjalne pracowników. Przeniesienie produkcji zagranicę wiąże się z nowymi obszarami ryzyka. Różnorodność kulturowa i odmienne wymagania prawne to tylko dwie z przyczyn potencjalnych zagrożeń, które mogą negatywnie wpłynąć na ciągłość biznesu.

Skomplikowany łańcuch dostaw

Przedsiębiorcy uwikłani w sieć dostawców, poddostawców i rzeszę pośredników między nimi, zwykle dysponują niewielką wiedzą na temat warunków w jakich powstają podzespoły lub wyroby sygnowane ich logo. Doniesienia nt. nieprzestrzegania praw pracowniczych oraz zasad bezpiecznej pracy położyły się cieniem na niejednej marce, która budowała wizerunek „odpowiedzialnej społecznie”. Warto jednak zostawić medialny szum z boku i zadać pytanie, czy firmy miały świadomość na temat warunków produkcji, a jeśli tak, to jakie podjęły kroki do wyeliminowania sytuacji patologicznych? Czy swoim zachowaniem pośrednio lub bezpośrednio nie przyczyniły się do powstania negatywnych okoliczności prowadzących do śmiertelnych wypadków bądź nieudzielenia gwarancji ochrony pracowników i ich rodzin. Innymi słowy, czy i jak nadzorowały swój łańcuch dostaw pod kątem odpowiedzialności społecznej, a nie tylko i wyłącznie jakości wyrobu.

Rozwiązania systemowe

Wdrożenie systemu odpowiedzialności społecznej wg SA8000 niewątpliwe stawia przedsiębiorstwo na wyższy poziom odpowiedzialności społecznej. Przywołując gradację, jakiej dokonał Wayne Wisser, jeden z najbardziej kreatywnych i znanych liderów CSR oraz autor wielu publikacji na temat społecznej odpowiedzialności biznesu, organizacja taka przeszłaby z ery CSR-u filantropii i marketingu na wyższy poziom, poziom zarządzania. Wydaje się, że Polsce roku 2015, w której podczas konferencji i wydarzeń „CSRowych” nadal pojawiają się tematy związane z filantropią, skąd inąd bardzo ważną dla rozwiązania niektórych problemów społecznych oraz dywagacjami nt. różnic między PR a CSR brakuje rozmów o poszukiwaniu rozwiązań systemowych.

Poszanowanie praw pracowniczych

Rozmowy na temat rozwiązań nastawionych najpierw na wnętrze organizacji (pracownicy), a następnie na otoczenie (dostawcy, odbiorcy, inne zainteresowane strony) mogą wnieść nową jakość na temat myślenia o odpowiedzialności społecznej. Polscy pracownicy i pracodawcy mogą, potrafią i powinni wziąć wspólnie odpowiedzialność za kształtowanie wzajemnych relacji. Pomimo wyzwań i negatywnych skutków kryzysów gospodarczych oraz globalizacji mogą, w duchu solidarności i odpowiedzialności za miejsce pracy, przywrócić godność pracy. Rozwój gospodarczy i wychodzenie polskiego biznesu poza granice kraju nie powinno się obyć bez poszanowania praw pracowniczych w tych krajach, które choć atrakcyjne ze względów finansowych, nie zapewniają odpowiedniej ochrony pracownikom.

Audyty i certyfikacja

Jak wiadomo, audyty i certyfikacja na zgodność z wymaganiami normy SA8000 nie powinny być celem samym w sobie. Podobnie jak kontrolne badania lekarskie, powinny przynieść organizacji wiedzę na temat potencjalnych zagrożeń dot. miejsca pracy i łańcucha dostaw, a tym samym przyczynić się świadomego zarządzania ryzykiem biznesowym.

Sam certyfikat SA8000 jest potwierdzeniem tego, że przedsiębiorstwo zapewnia sprawiedliwe społecznie warunki pracy, ochronę zdrowia pracowników oraz przyjazne środowisku warunki produkcji. Certyfikat ma na celu zwiększenie zaufania do działalności przedsiębiorstwa wśród pracowników, klientów i opinii publicznej. Certyfikacja systemu zarządzania według wymagań normy SA8000 jest dowodem na to, że społeczna odpowiedzialność biznesu jest poważnie traktowana przez przedsiębiorstwo. Ten rodzaj certyfikacji to również popularna metoda nadzorowania dostawców w łańcuchu dostaw – wdrożenie wymagań normy SA 8000 jest często warunkiem współpracy z partnerami biznesowymi działającymi globalnie.